Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) đã ban hành Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế số 15 (IFRS 15) về ‘Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng’, có hiệu lực cho các báo cáo tài chính của niên độ bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2018. IFRS 15 sẽ được áp dụng:
- thay thế Chuẩn mực Kế toán Quốc tế số 18 (IAS 18) ‘Doanh thu’, Chuẩn mực Kế toán Quốc tế số 11 (IAS 11) ‘Hợp đồng xây dựng’ và một số hướng dẫn về doanh thu có liên quan
- đưa ra mô hình ghi nhận doanh thu mới theo cơ sở ‘kiểm soát’
- thay đổi điều kiện quyết định liệu doanh thu được ghi nhận theo thời điểm hay theo giai đoạn
- đưa ra một số hướng dẫn mới và chi tiết cho một số chủ đề đặc thù
- mở rộng và nâng cao các thuyết minh báo cáo tài chính về doanh thu.
IFRS 15 được áp dụng cho hầu hết các thỏa thuận doanh thu, bao gồm cả các hợp đồng xây dựng. Trong đó, chuẩn mực thay đổi các điều kiện để xác định liệu doanh thu được ghi nhận theo thời điểm hay theo giai đoạn. IFRS 15 cũng đưa ra nhiều hướng dẫn ở các khía cạnh mà các chuẩn mực trước đây chưa đề cập chi tiết như các thỏa thuận đa yếu tố, định giá biến đổi, quyền trả hàng, bảo hành và chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ.
Một mô hình ghi nhận doanh thu duy nhất
IFRS 15 dựa trên một nguyên tắc chính yêu cầu đơn vị khi ghi nhận doanh thu:
- khi có sự chuyển giao hàng hóa và dịch vụ cho khách hàng
- theo mức giá trị phản ánh khoản thanh toán đơn vị kỳ vọng nhận được khi chuyển giao hàng hóa và dịch vụ đó.
Theo đó, hiện nay, mô hình ghi nhận doanh thu duy nhất theo 5 bước được đưa ra như sau:
![]()
Điều chỉnh hợp đồng
Điều chỉnh hợp đồng phát sinh khi các bên tham gia hợp đồng phê duyệt một thay đổi trong phạm vi hợp đồng và/hoặc giá của hợp đồng (ví dụ, thay đổi đơn hàng). Kế toán cho các điều chỉnh hợp đồng phụ thuộc vào liệu việc điểu chỉnh này có được xem như một hợp đồng riêng biệt hay không. Đơn vị kế toán điều chỉnh hợp đồng như một hợp đồng riêng biệt, nếu đồng thời thỏa mãn:
- thay đổi phạm vi hợp đồng do tăng thêm hàng hóa hoặc dịch vụ tách biệt
- thay đổi giá hợp đồng phản ánh giá bán đơn lẻ của hàng hóa hoặc dịch vụ trong trường hợp hợp đồng được điều chỉnh.
Bên cạnh đó, IFRS 15 cũng đưa ra hướng dẫn chi tiết về một số chủ đề khác chưa được trình bày chi tiết trong IAS 18 và IAS 11 như chi phí hợp đồng, bảo hành, chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền trả hàng và nghĩa vụ mua lại, v.v.
Trình bày và thuyết minh báo cáo tài chính
Bên cạnh việc doanh thu phát sinh từ hợp đồng được ghi nhận vào báo cáo lãi/lỗ, IFRS 15 yêu cầu đơn vị trình bày hợp đồng trên báo cáo tình hình tài chính dưới hình thức các khoản mục như nợ phải trả phát sinh từ hợp đồng, tài sản phát sinh từ hợp đồng hoặc phải thu từ khách hàng; tùy thuộc vào mối liên hệ giữa việc thực hiện nghĩa vụ thực hiện và tiến độ thanh toán của khách hàng tại ngày báo cáo.
IFRS 15 yêu cầu thuyết minh nhiều thông tin mới về hợp đồng với khách hàng, bao gồm: doanh thu được ghi nhận, số dư của hợp đồng, các nghĩa vụ thực hiện, các xét đoán quan trọng và một số thông tin liên quan khác.
Ấn phẩm đầy đủ của chúng tôi về “IFRS 15: Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng”
Để biết thêm các hướng dẫn chi tiết về IFRS 15, vui lòng xem ấn phẩm đầy đủ của chúng tôi bằng tiếng Anh theo đường dẫn dưới đây:
IFRS 15: Revenue from customer contracts
Tải về bản tin IFRS
